İkra’ bismi rabbikellezî halak:[1] "Yaratan rabbinin ismiyle oku!”
Allah bu hitabı Resulullah (s.a.v.) Efendimize Ramazan ayında; Kadir gecesinde yapmış. Bu gece Ramazan’ın son on günü içindeki bir gecedir. Resulullah (s.a.v.) Efendimize Hira Mağarasında iken Allah Cebrail (a.s.)’ı gönderip ona, bu ayetleri vahyetmişti. Resulullah (s.a.v.) Efendimiz bu ayetleri, ilk nüzulü anlatırken, ne buyuruyordu; “Cebrail (a.s.) geldi bana “İkra!” Önce “oku” dedi. Ben; La ena bi kâri: Ben okuma bilmem” dedim. Sonra beni kucakladı, sıktı ve bıraktı bir daha “ikra” dedi. Ben bir daha “La ena bi kâri: Benim okumam mümkün değildir” dedim; ama O bir daha sıktı ve bu defa; “İkra! Bismi rabbikellezî halak: Yaratan Rabbinin ismiyle oku!”[2] dedi.
Önce ben biraz vahyi anlatayım isterseniz. Allah Şura Suresi’nin elli birinci ayetinde buyuruyor; “Allah hiçbir beşerle konuşmaz ancak ona vahyeder, vahiy yoluyla konuşur veya perde arkasından konuşur ya da ona bir resul, bir melek bir elçi gönderip onunla konuşur. Ya da izniyle ona ilham eder. Muhakkak ki Allah, Âlim ve Hâkim’dir. Her şeyi bilen ve hikmet sahibi, her şeyi bir hikmetle yapandır.”[3]
Allah’ın vahyetme biçimi;
1- Allah kulunun gönlüne vahyeder; Bu vahiyde görüntü ve ses yok. Bu, sadece bir ilhamdan ibarettir. İlham!
2- Allah kuluna hitap eder; Bu vahiyde ise görüntü yok, sadece ses vardır. Hitap!
3- Allah kullarıyla bir vasıta, bir melek(Cebrail a.s.) ile konuşur; Bu vahiy çeşidinde ise melek Allah’tan aldığı haberi kuluna getirir. Kul (Nebi, Resul) meleği hem görür hem de onunla konuşur.
4- Bir de Allah, kullarıyla miraçtaki gibi vasıtasız konuşur; kul Allah’ın huzurundadır. Allah perdeyi açmış, hem görüntü hem de hitap vardır.
PİR MUHAMMED HÜSEYİN (r.a.)
ALAK SURESİ TEFSİRİNDEN